ДÆРГЪÆФСÆРЫ ЧЫЗГ

ДÆРГЪÆФСÆРЫ ЧЫЗГ
Нарты Болатбæрзæйы цардæмбал, Нарты кадджыты сылгоймаг хæстонты раздзог. Нарты зæххытæй бонцау æддæдæр Нозы фырт Бæргъуын цардис æд адæм. Нартимæ хæлар уыд, æмæ Нартæ уæйгуытимæ куы схæцыдысты, уæд æм цуртфæдисон æрбарвыстой. Фæдисы рараст Бæргъуын, фæлæ дæлæсых фæдисы хъæрмæ нæ сыстадысты. Уæд куы разылдысты уым дæлæсыхыл, хæстхъом нæлгоймаг сæ нал ныууагътой, сæ хæдзæрттыл сын цъæх арт суагътой æмæ уый фæстæ фæдисы ацыдысты. Уыцы рæстæджы дæлæсыхы Дæргъæфсæры чызг æрæмбырд кодта чындздзон чызджыты æмæ сæ мæрдтæм садвæн зæппадз сарæзтой. Уым сæ бавæрдтой æмæ зæппадзы ард бахордтой, куыд се стыр æфхæрд нæ ныббардзысты, сæ фыдæлты туг нæ ныууадздзысты.
…
Дæргъæфсæры чызг сыхы чызджытæн
Сæвæрдта бæхтыл се 'взаргæдæрты
Æмæ сæ йемæ акодта хъæдмæ.
Тар хъæды астæу æрæнцадысты,
Сæ сыхбæстæйы цы хотых баззад,
Уыдон дæр семæ ахастой хъæдмæ;
Тыхæвзарæн хæстмæ сæхи æууæрстой:
Æхстой уым фатæй, кардæй фæлвæрдтой,
Цæст нæ ивгъуыдтой фатæй æхсгæйæ,
Лæгыл тых кодтой кардæй хæцгæйæ,
Афтæ сдæсны сты уыдон хæцынмæ,
Цæттæ уыдысты хæстмæ, бырсынмæ.
Ызгъæртæ скодтой, хотыхтæ райстой,
Сæ фæринк кæрдтæ рухскалгæ сластой.
Цъилы дæндæгтау сæ тулдзы ныссагътой,
Цыргъаджы комæй туг-ард бахордтой.
…
Дæргъæфсæры чызджы æфсад афæдзы фæстæ схæцы Бæргъуынимæ æмæ йын йе 'фсад бындзагъд ныккæны. Бæргъуыны урс сæр семæ æрхастой æмæ йæ сæ арæзт зæппадзыл æрсагътой. Гъе уыцы хуызы Дæргъæфсæры чызг йæ маст суагъта, туг-тугмæ райста, стæй йæ чызг-æфсадимæ Нарты фарсмæ æрлæууыд уæйгуытимæ хæсты. Чызджытыл хæстон дарæс уыд, æмæ сæ Нартæ нæлгоймаг æфсад фæхуыдтой. Дис кодтой сæ арæхстдзинадыл æмæ фарстой сæхи, чи сты нæ æххуысгæнджытæ, зæгъгæ. Фæлæ дыккаг бон лæгæй-лæгмæ хæст куы сцырын кодтой, уæд Дæргъæфсæры чызгæн йæ сæрзæнт зæхмæ æрхауди. æмæ йæ зæрин хилтæ хуры тынтау йæ сынæгдыхыл æрызгъæлдысты. Чызджытæ йæ се 'хсæн фæкодтой æмæ йæм слæвæрдтой йæ сæрзæнт. Йæ сыгъзæрин хил куы афснайдта, уæд та хæцын байдыдта. Болатбæрзæй федта уыцы хабар æмæ Дæргъæфсæры чызгæй иуварс нал ацыд. Хæцыдис йæ фарсмæ. Æртыккаг бон хæрзæнæбары чызджы къух кардæй хæсты фæцæф и. Болатбæрзæй йæ йæ дарæнгъаумæ йæ тыхджын къухтыл æрхаста æмæ уым сæ цард баиу кодтой.
Фæстæдæр Болатбæрзæй уæйгуыты къухæй фæмард æмæ йын йæ туг райста Дæргъæфсæры чызг.

Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Полезное


Смотреть что такое "ДÆРГЪÆФСÆРЫ ЧЫЗГ" в других словарях:

  • ЗÆРИСÆРЫ ЧЫЗГ — кæс ДÆРГЪÆФСÆРЫ ЧЫЗГ кæс «АРВЫ ДУАР» Ы СÆРГÆНДТÆ …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • БОЛАТБÆРЗÆЙ — Нарты фыдæл Сæуæссайы кæстæр фырт. Йæ хистæр æфсымæр Дзыллæуæн баххуыс кæны Æфсæрон уæйгуыты иунæг хойы раскъæфынæн. Скъæфгæ скъæфын Дзылæу куы фæмард вæййы, уæд уæйгуытимæ схæцыд, сисхалæн мæцъисæй сын сæ фидæрттæ фехæлдта, æмæ йæм сæ хистæр… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • БÆРГЪУЫН — Нарты зæххытæй бонцыд æддæдæр æд адæм цардис Нозы фырт Бæргъуын. Нартæ уæйгуытимæ куы схæцыдысты, æмæ уыдонмæ Мæлик æххуысмæ куы фæзынд, уæд Нартæ та цуртфæдисæттæ æххуыс агурæг Бæргъуынмæ барвыстой. Бæргъуын йæ æфсад хæстмæ æрæмбырд кодта. Æртæ… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Д — А Æ Б Г Д Дж Дз Е З И Й К Къ Л М Н …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ЛУАНЫ ЗÆХХ — Нарты кадджыты Дæргъæфсæры чызг йæ фыды марæг Бæргъуынимæ схæцы Луаны зæххыл æмæ йæ æд æфсад бындзагъд ныккæны. кæс «АРВЫ ДУАР» Ы СÆРГÆНДТÆ …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ХЪÆНДЗÆРГÆС — Базырджын æвдсæрон уæйыг, нарты знаг, зæдтæ æмæ дауджытæн фыдгæнæг. Цæры фæсхохы Сау хохы Сау лæгæты, йæ дуарыл дур æвæрд, рафæлдахæн цы дурæн нæй, ахæм дур. Фæсхохмæ фæхаста Нарты хистæртæй иуы, Уæрхæг æмæ Дзерассæйы фырт Уоны æмæ йæ йæхицæн… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • УЫРЫЗМÆГ — Нарты хистæр Уæрхæджы фаззон фырт Æхсæртæг æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæ рæсугъды (Сасанайы) фырт, Нарты номдзыд хистæр, болатрихи Хæмыцы фаззон. Кадджыты Дзерассæ Æхсар æмæ Æхсæртæджы мæрдтæ Уастырджийæн куы баныгæнын кæны, уæд дзы йæхи бафæсвæд… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ÆХСÆРТÆГ — Æртæ Нартæй иуы – æхсарджын æмæ зонынджын мыггаг Æхсæртæггаты фыдæл, нарты хистæр Уæрхæджы фырт, Æхсары халдих фаззон, йæ кæстæр. Æхсар райгуырд фыццаг кæркуасæны, Æхсæртæг та – дыккаг кæркуасæны, Бонвæрноны скастмæ. Уæрхæг йæ лæппуты райгуырды… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • МАРИА — Хуыцауы хæрæфырт. Йамоны дыккаг ус, Амраны мад. Цæры Саухохы. Ахæм хæдзары, йæ бын æргъæу кæмæн у, иæ фæрстæ цъæх авг, йæ сæр сæууон стъалы. Мариа хуыссы пылыстæг сынтæгыл, сыгъзæрин чыргъæды йæ дзыккутæ, болат хæсгард сæ уæлæ. Йæ разы хæдзилгæ… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • САУ БАРÆГ — Тар хъæдты бардуаг, цæры сау хъæды лæгæты. Бады сау бæхыл, дары сау дарæс æмæ сау хæцæнгæрзтæ. У ма сау хъуыддæгтæ кæнæг дæр абырджыты, тыхгæнджыты бардуаг дæр. Ардауы сæ цуанæттыл, хъæддзæуттыл, æмæ уыдон сæ размæ бабадынц, байсынц сын сæ фæллой …   Словарь по этнографии и мифологии осетин


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»